dr Grażyna Baranowska
dr Grażyna Baranowska
adiunkt
dr Grażyna Baranowska
Doktor nauk prawnych, adiunkt INP PAN; stypendystka Marie Skłodowska-Curie Individual Fellowship 2021 (projekt realizowany w Centre for Fundamental Rights, Hertie School). Kieruje projektem SONATA Osoby zaginione i wymuszone zaginięcia: obowiązki prawnomiędzynarodowe państw (2020–2023). Przygotowuje Komentarz Ogólny na temat wymuszonych zaginięć w kontekście migracji dla Komitetu ONZ ds Wymuszonych Zaginięć.
Laureatka Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych wybitnych naukowców w latach 2020-2023.
Stypendystka programu START 2018 przyznawanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej.
Dr Baranowska ukończyła studia magisterskie na Wydziale Prawa i Administracji (2009) oraz Turkologie na Wydziale Neofilogii (2011) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2016 r. w Instytucie Nauk Prawnych PAN obroniła rozprawę doktorską na temat międzynarodowych standardów w zakresie wymuszonych zaginięć.
W 2017 r. ukazała się monografia dr Baranowskiej Wymuszone zaginięcia w Europie. Kształtowanie się międzynarodowych standardów zapobiegania i reagowania (CH Beck). Dr Baranowska jest ponadto autorką artykułów naukowych, opublikowanych w prestiżowych krajowych i zagranicznych czasopismach, w tym w International Review of the Red Cross oraz European Human Rights Law Review, a także na blogach naukowych, w tym Free Speech Debate i Verfassungsblog.
Dr Baranowska uczestniczyła w licznych międzynarodowych i krajowych projektach badawczych i grantowych, między innymi jako Post-Doctoral Researcher w projekcie Memory Laws in European and Comparative Perspective (2016-2019), Fellow w Research Law: Constitutional Politics in Turkey II (2019), a także w projekcie Fostering Human Rights Among European (Internal and External) Policies (FRAME). Pracowała także jako pracownik naukowy w Niemieckim Instytucie Praw Człowieka, odbyła półroczny staż w Komisji Praw Człowieka i Pomocy Humanitarnej Parlamentu Niemieckiego (Internationales Parlaments Stipendium finansowany przez Parlament Niemiecki), oraz praktykę w ambasadzie Polskiej w Ankarze. Jest też autorką ekspertyz i opracowań naukowych.
Wybrane publikacje
Monografie
- Wymuszone zaginięcia w Europie. Kształtowanie się międzynarodowych standardów zapobiegania i reagowania, H. Beck: Warszawa, 2017
- Rights of Families of Disappeared Persons, Series of Transitional Justice, Vol. 26, 2021
Redakcja książek i numerów czasopism
- Historical Memory in post-Communist Europe and the Rule of Law, Sekcja specjalna w European Papers, 2/2020 (red.) G. Baranowska, L. Castallanos-Jankiewicz)
- 20 lat ochrony praw obywatelek i obywateli Unii Europejskiej – osiągnięcia i wyzwania na przyszłość, (ed.) G. Baranowska, A. Bodnar, A. Gliszczyńska-Grabias, Wolters Kluwer: Warsaw 2015
- O prawach człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Romana Wieruszewskiego, (ed.) K. Sękowska-Kozłowska, A. Gliszczyńska-Grabias, G. Baranowska, A. Hernandez-Połczyńska, , Wolters Kluwer 2017
Artykuły naukowe
- The Puzzle of Punitive Memory Laws: New insights into the origins and scope of punitive memory laws’ (opublikowane on-line 4 Sierpnia 2020) East European Politics & Societies and Cultures (K. Bachmann, I. Lyubashenko, C. Garuka V. Pavlaković, G. Baranowska)
- ‘Historical Memory in Post-Communist Europe and the Rule of Law: An Introduction’ (2020) European Papers 5(1) (G. Baranowska, Castellanos-Jankiewicz)
- ‘Law-Secured Narratives of the Past in Poland in Light of International Human Rights Law Standards’ (2019) Polish Yearbook of International Law ( Baranowska, A. Gliszczyńska-Grabias, A. Wójcik)
- Advances and progress in the obligation to return the remains of missing and forcibly disappeared persons, International Review of the Red Cross Vol. 99 No. 905
- Families of disappeared persons in the jurisprudence of the European Court of Human Rights, European Human Rights Law Review, Issue 5, 2018
- “Right to truth” and Memory Laws: General Rules and Practical Implications, Polish Political Science Yearbook 47, 1/2018 (wraz z A. Gliszczyńską-Grabias)
- Why Enforced Disappearances are Perpetrated against Groups as State Policy: Overlaps and Interconnections between Disappearances and Genocide, Católica Law Review Vol 2 3/2018 (wraz z J. Sarkin)
- Osoby zaginione w Kosowie a ONZ
– rozważania na tle działalności Komisji Doradczej ds. Praw Człowieka, Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 9/2018 - Procedury specjalne a rozbudowa uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka, Studia Prawnicze 3/2017 (wraz z A. Hernandez-Połczyńską)
- Prawo do prawdy, Res Publica Nowa 3/2017
- The families of disappeared persons in the jurisprudence of the Human Rights Chamber for Bosnia and Hercegovina and the Human Rights Advisory Panel in Kosovo, International Journal of Rule of Law, Transitional Justice and Human Rights, Volume 7 (2016),
- The European Court of Human Rights on Nazi and Soviet past in Central and Eastern Europe, Polish Political Sciences Yearbook 45 (2016) (wraz z A. Gliszczyńską-Grabias)
- Kształtowanie się międzynarodowych standardów prawnych w zakresie zapobiegania i reagowania na wymuszone zaginięcia Studia Prawnicze 1/2016
- Wymuszone zaginięcia na Ukrainie w latach 2013-2014: skargi i procedury międzynarodowe, Studia Prawnicze KUL 2 (62) 2015
- Legal Regulations on National and Ethnic Minorities in Poland, Przegląd Zachodni II/2014
- Ochrona praw mniejszości narodowych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komitetu Praw Człowieka ONZ – analiza porównawcza, Studia Prawnicze 1/2014
- Przemoc wobec kobiet kurdyjskich osadzonych w więzieniach tureckich jako forma tortur de facto usankcjonowanych przez państwo Przegląd Strategiczny, 1/2013 (wraz z M. Szkudlarek)
- Shedding light on the fate of the disappeared? Committee on Missing Persons in Cyprus, International Journal of Rule of Law, Transitional Justice and Human Rights, Year 3, Volume 3, Sarajevo 2012
- The Rights of the Families of Missing Persons: Going Beyond International Humanitarian Law, Israel Law Review , Volume 55 , Issue 1 , March 2022 , pp. 25 – 49
Rozdziały
- ‘New International Migration Management Technologies and Their Impact on Sustainability’, [w:] Encyclopedia of the UN Sustainable Goals. Reduced Inequalities, (red.) W. L. Filho, A. M. Azul, L. Londero Brandli, A. Lange Salvia, P. Gökçin Özuyar, T. Wall; Spinger (G. Baranowska, Ł. Szoszkiewicz), 2020
- ‘Penalizing statements about the past in Turkey’ [w:] P. Grzebyk (red.), Odpowiedzialność za negowanie zbrodni międzynarodowych. Prawo pamięci – Zbrodnie międzynarodowe – Negowanie, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa, 2020
- ‘Memory laws in Turkey: protecting the memory of Mustafa Kemal Atatürk’ [w:] K. Bachmann, C. Garuka (red.), Criminalizing History. Legal Restrictions on Statements and Interpretations of the Past in Germany, Poland, Rwanda, Turkey and Ukraine, Peter Lang: Berlin, 2020
- Prawa pamięci. Uwagi na temat ochrony prawdy o przeszłości [w:] K. Sękowska-Kozłowska, A. Gliszczyńska-Grabias, G. Baranowska, A. Hernandez-Połczyńska (red.) O prawach człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Romana Wieruszewskiego, Wolters Kluwer 2017 (wraz z A. Gliszczyńską-Grabias)
- Komitet Przeciwko Torturom (The Committee Against Torture) [w:] R. Wieruszewski (red.) Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa BECK 2017
- Podkomitet do Spraw Prewencji [w:] R. Wieruszewski (red.) Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa BECK 2017
- Komitet do Spraw Wymuszonych Zaginięć [w:] R. Wieruszewski (red.) Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa BECK 2017
- Funkcjonowanie procedury sprawozdawczej do Komitetu Przeciwko Torturom w odniesieniu do Polski [w:] R. Wieruszewski (red.) Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa BECK 2017
- ETPC i słuszne zadośćuczynienie w skargach międzypaństwowych – wyrok w sprawie Cypr przeciwko Turcji z 12.05.2014 r. [w:] M. Balcerzak, J. Kapelańska-Pręgowska (red.), Odpowiedzialność międzynarodowa w związku z naruszeniami praw człowieka, międzynarodowego prawa humanitarnego i karnego Torun 2016
- Komitet ds. Wymuszonych Zaginięć ONZ – uniwersalna ochrona przed wymuszonymi zaginięciami? [w:] J. Jaskiernia (red.) Systemy ochrony praw człowieka: europejski i azjatyckie, Tom 1, Toruń 2016
- Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na ustawodawstwo w Turcji. Uwagi w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego wolności wyznania [w:] E. Karska (red.) Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na systemy ochrony praw człowieka i międzynarodowe prawo humanitarne, Warszawa 2013
-
Czy państwo może ograniczyć możliwość rozpatrywania wniosków azylowych (ocena przepisów ustawy wywózkowej) oraz Legalność i dopuszczalność procedury push-back (wywózek) i ocena prób ich legalizowania w Polsce [w:] Poza Prawem. Prawna ocenia działań Państwa Polskiego w reakcji na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, red. Witold Klaus, Wydawnictwo INP PAN, 2022
Wybrane publikacje on-line:
- ‘Disappeared migrants and refugees. How the ICPPED can help in their search and protection’, Völkerrechtsblog, 15.12.2020 (wraz z Barbara Lochbihler, Silke Voß-Kyeck)
- ‘The United States’ Obligations Regarding Separated Migrant Children’, Opinio Juris, 24.11.2020
- In Defense of European Memory Laws (wspólnie z Anną Wójcik), Free Speech Debate [1 listopada 2017] oraz Eurozine [6 listopada 2017]
- The Right to the Truth for the Families of Victims of the Katyń Massacre, Verfassungsblog [6 January 2018] oraz Eurozine [21 luty 2018]
- The European Court of Human Rights and Women Affected by Enforced Disappearances of Their Relatives, Opinio Juris [5 wrzesień 2016]
- The role of intercommunal dialogue in revealing the fate of disappearances and missing persons – cases of Kosovo and Cyprus, Humanity in Action [2015]
-
A Tale of Two Borders, Verfassungsblog, [10 marzec 2022]
-
The Deadly Woods, Verfassungsblog, [29 październik 2021]
Analizy i raporty:
- The Relevance of the ICPPED for Disappeared Migrants and Refugees, German Institute for Human Rights, 2020
- EU’s financial contribution to UN human rights activities, [w:] ‘EU human rights engagement in UN bodies’, FRAME Report (FP7 project), Work Package No. 5 – Deliverable No. 5.1, 2014
Projekty badawcze:
- SONATA 2019/35/D/HS5/03700, Narodowe Centrum Nauki, Osoby zaginione i wymuszone zaginięcia: obowiązki prawnomiędzynarodowe państw, 2020-2023 (kierownik projektu)
- Memory Laws in European and Comparative Perspective (2016-2019), MELA, finansowane przez Humanities in the European Research, HERA (Post-Doctoral Researcher)
- OPUS 2016/21/B/HS5/02057, Narodowe Centrum Nauki, Wpływ uniwersalnego standardu ochrony praw człowieka na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Analiza krytyczna, 2017-2019 (wykonawca)
- PRELUDIUM 2013/11/N/HS5/04044, Narodowe Centrum Nauki, Wymuszone zaginięcia w Europie. Kształtowanie się standardów prawnych, 2014-2016 (kierownik projektu)
- Fostering Human Rights Among European (External and Internal) Policies (FRAME) (2013-2017) FP7/2007-2013 (wykonawca)
- OPUS 2012/07/B/HS5/03727, Narodowe Centrum Nauki, Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ – analiza systemowa, 2013-2016 (wykonawca i koordynator projektu)
- COST Action IS0702, Short Time Study Mission, Utrecht (Holandia), Wzajemny wpływ Komitetu Praw Człowieka ONZ oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dotyczących wymuszonych zaginięć, czerwiec 2012
- MSCA-IF-2020 Missing Migrants: Identifying and Shaping Obligations for Protection, funded through the EU’s Marie Skłodowska-Curie Individual Actions
Wywiady w TOK FM
- OFF Czarek, 25.10.2019, Kiedy człowiek znika, cierpi rodzina, a państwo jest winne
- OFF Czarek, 25.11.2020, Rozdzielone rodziny imigrantów i niewyjaśnione zaginięcia w USA