Aktualnie realizowane projekty
Projekt „Demokracja walczĄca: Przyjaciel czy wróg demokracji w Europie? Ponowne przemyślenia stuletniej koncepcji”
Celem projektu jest próba redefinicji stuletniej koncepcji „demokracji walczącej” („demokracji zdolnej do obrony”) – z uwzględnieniem dotychczasowych doświadczeń oraz współczesnych wyzwań stawianych demokracji liberalnej i liberalnemu konstytucjonalizmowi. Prace zespołu badawczego zmierzają do wykazania, w jaki sposób instrumenty „demokracji walczącej” mogą i powinny być dziś formułowane i stosowane, a także w jaki sposób należy dopasować je do obecnej rzeczywistości polityczno-społecznej państw Europy. Nowatorski charakter badań opiera się na próbie zaproponowania innowacyjnych instrumentów „demokracji walczącej”; komplementarnych lub alternatywnych wobec jej tradycyjnych środków. Projekt ma na celu wypracowanie argumentów na rzecz wyznaczenia nowych granic „demokracji walczącej”, jak też wprowadzenie do dyskursu prawnego i politologicznego nowych potencjalnych środków obronnych. Kolejnym innowacyjnym elementem projektu jest uwzględnienie współczesnych, nieznanych pierwszym teoretykom „demokracji walczącej”, zagrożeń dla demokracji liberalnej. Refleksji towarzyszy próba pogodzenia postulatu skuteczności mechanizmów obronnych z wnioskami płynącymi z międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, SONATA BIS 13
Nr umowy: UMO-2023/50/E/HS5/00442
Strona internetowa projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=599499
Kierownik: dr hab. Aleksandra Gliszczyńska-Grabias
Zespół: dr Michalina Marcia, dr Marta Achler, dr Maciej Pach, mgr Rafał Strony
Czas realizacji: 2024 – 2027
Projekt „Ombudsmani i komisje praw człowieka jako krajowe mechanizmy prewencji tortur w świetle PRotokołu Fakultatywnego do Konwencji przeciwko torturom”
Celem projektu jest zbadanie krajowych mechanizmów prewencji tortur ustanawianych przez Państwa Strony Protokołu Fakultatywnego do Konwencji Przeciwko Torturom, które funkcjonują w strukturach ombudsmanów i komisji praw człowieka. Projekt ma dwa główne cele. Pierwszym celem jest zmapowanie krajowych mechanizmów prewencji tortur z analizowanej grupy. Drugim celem jest zrekonstruowanie matrycy wymagań dla krajowych mechanizmów prewencji, na podstawie wymagań wyinterpretowanych z wytycznych Podkomitetu ds. Prewencji ONZ oraz dobrych praktyk krajów.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, PRELUDIUM 22
Nr umowy: UMO-2023/49/N/HS5/02674/
Strona internetowa projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=592219
Kierownik: mgr Joanna Grygiel-Zasada
Opiekun: dr Grażyna Baranowska
Czas realizacji: 2024 – 2027
Projekt „Edukacja czy indoktrynacja? nadużywanie nauczania historii jako naruszenie praw dziecka podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej”
Celem projektu jest wyjaśnienie, w jaki sposób edukacja historyczna jest nadużywana w trakcie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej (2014–…) oraz udowodnić, że takie nadużywanie może naruszać odpowiednie instrumenty międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka. Projekt ten koncentruje się na potrzebach i najlepszym interesie każdego dziecka oraz ma sprawdzić, czy indywidualne prawa dzieci są respektowane w instytucjach edukacyjnych podczas nauczania historii. Oprócz społeczności akademickiej proponowany projekt i rozwinięta w nim koncepcja „indoktrynacji mnemotechnicznej” [mnemonic indoctrination] mogą być przydatne dla praktyków, takich jak krajowe władze odpowiedzialne za tworzenie programów nauczania historii w instytucjach edukacyjnych.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, PRELUDIUM 23
Nr umowy: 2024/53/N/HS5/00119
Strona internetowa projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/en/index.php?projekt_id=616045
Kierownik: Anastasia Vorobiova, LLM
Czas realizacji: 2025 – 2027
Projekty zakończone
Projekt „The Challenge of Populist Memory Politics for Europe: Towards Effective Responses to Militant Legislation on the Past – MEMOCRACY”
Projekt ma na celu zbadanie rozprzestrzeniania się „narodocentrycznego” zarządzania pamięcią poprzez prawo i politykę w Niemczech oraz wybranych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W ramach projektu zbadany zostanie również związek tego zarządzania pamięcią z rosnącym populizmem i erozją podstawowych praw demokratycznych w regionie. Wykorzystując koncepcję „memokracji”, czyli „rządzenia w oparciu o pamięć”, badanie ma przybliżyć sposób, w jaki konkretne nadużycia praw i polityk pamięci mogą podważyć wspólne europejskie wartości, takie jak demokracja, podstawowe prawa człowieka i rządy prawa, a także ułatwić przejście w kierunku autorytaryzmu, zwłaszcza w Europie Środkowo-Wschodniej. Ponadto celem projektu jest podniesienie świadomości na temat zagrożeń, jakie niosą ze sobą te prawa i strategie polityczne, przy jednoczesnym zachowaniu standardów liberalno-demokratycznych we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE) i Rady Europy (KE).
Źródło finansowania: Volkswagen Foundation, jako część programu „Challenges for Europe„
Strona internetowa projektu: http://portal.volkswagenstiftung.de/search/projectDetails.do?siteLanguage=en&ref=9B053
Kierownik: dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias
Projekt realizowany wraz z zespołami badawczymi z: Universität Köln, Rechtswissenschaftliche Fakultät, Institut für osteuropäisches Recht u. Rechtsvergl; 2) University of Copenhagen, Department of Political Science; 3) University of Amsterdam (UvA), Center for International and European Law, T.M.C. Asser Instituut
Czas realizacji: 2021 – 2024
oProjekt „Ochrona grup wrażliwych w międzynarodowym prawie praw człowieka „
Celem projektu jest analiza sposobu i zakresu ochrony grup uznawanych za wrażliwe w międzynarodowym prawie praw człowieka. Projekt ma celu analizę następujących pytań: czy „wrażliwość” jest spójną i ugruntowaną koncepcją w praktyce międzynarodowych organów systemu ochrony praw człowieka? Jakie są kluczowe elementy tej koncepcji? Jaka jest jej rola w ochronie poszczególnych grup? Czy jest ona tylko pojęciem akademickim czy skutecznym narzędziem ochrony praw człowieka? Wnioski z podjętej analizy pozwolą sformułować zalecenia dotyczące realizacji zasady równości i niedyskryminacji oraz wzmacniania systemu ochrony praw człowieka.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, OPUS 17
Nr umowy: 2019/33/B/HS5/01634
Strona internetowa projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=445338
Kierownik: dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias
Czas realizacji: 2020 – 2023
Projekt „Osoby zaginione i wymuszone zaginięcia: obowiązki prawnomiędzynarodowe państw „
Projekt ma na celu zbadanie zakresu obowiązywania pojęć, takich jak „osoby zaginione” oraz „wymuszone zaginięcia” poprzez interpretację norm dotyczących osób zaginionych i wymuszonych zaginięć; analizę błędnego lub zamiennego użycia tych pojęć; oraz analizę użycia badanych koncepcji prawnych w odniesieniu do wybranych grup. Badania zostaną przeprowadzone na podstawie szczegółowej analizy dokumentów i pogłębionych wywiadów.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, SONATA 15
Nr umowy: 2019/35/D/HS5/03700
Strona internetowa projektu: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=459059
Kierownik: dr Grażyna Baranowska
Czas realizacji: 2020 – 2023
Projekt „Memory Laws in European and Comparative Perspective (MELA)”
Tematem przewodnim badań podejmowanych w ramach realizacji projektu badawczego są tzw. prawa pamięci, czyli regulacje prawne, za pomocą których kształtowane jest prawno-społeczne postrzeganie przeszłych wydarzeń, lecz również które wpływają na sytuację prawną jednostek oraz grup, tak jak ma to miejsce np. w przypadku penalizacji negacjonizmu.
Źródło finansowania: Humanities in the European Research Area (HERA)
Nr umowy: HERA.15.94
Strona internetowa projektu: http://melaproject.org/
Kierownik: dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias
Wykonawcy: dr Grażyna Baranowska, mgr Anna Wójcik
Projekt realizowany wraz z zespołami badawczymi z: Queen Mary University (Londyn, Wielka Brytania), T.M.C. Asser Institute (Haga, Holandia), University of Bologna (Bolonia, Włochy)
Czas realizacji: 2016 – 2019
Projekt „Wpływ uniwersalnego standardu ochrony praw człowieka na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Analiza krytyczna”
Głównym celem projektu jest zbadanie funkcjonowania wskazanych reguł interpretacyjnych w praktyce orzeczniczej Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w odniesieniu do umów z dziedziny praw człowieka uchwalonych pod auspicjami ONZ.
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, OPUS
Nr projektu: 2016/21/B/HS5/02057
Opis projektu na stronie NCN: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?s=7642
Kierownik: prof. dr hab. Roman Wieruszewski
Wykonawcy: dr Katarzyna Sękowska-Kozłowska, dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, dr Grażyna Baranowska, mgr Anna Hernandez-Połczyńska
Czas realizacji: 2017 – 2019
Projekt „Wymuszone zaginięcia w Europie. Kształtowanie się standardów prawnych”
Celem naukowym projektu było zbadanie procesu kształtowania się międzynarodowych standardów prawnych w Europie w zakresie wymuszonych zaginięć oraz odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu odpowiadają one na potrzeby ofiar. W wyniku projektu opublikowana została monografia wydana przez C.H. BECK w 2017 r.
MONOGRAFIA
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, PRELUDIUM
Nr projektu: 2013/11/N/HS5/04044
Opis projektu na stronie NCN: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?s=10158
Kierownik: dr Grażyna Baranowska
Czas realizacji: 2014 – 2016
Projekt „Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ – analiza systemowa”
Celem projektu badawczego było dokonanie wszechstronnej analizy funkcjonowania systemu mechanizmów ochrony praw człowieka w ramach ONZ i odpowiedź na pytanie w jakim stopniu mechanizmy te są koherentne i jaki mają wpływ na model ochrony praw człowieka na poziomie krajowym. W wyniku projektu opublikowana została monografia pod red. R. Wieruszewskiego wydana przez C.H. BECK w 2017 r.
MONOGRAFIA
Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki, OPUS
Nr projektu: 2012/07/B/HS5/03727
Opis projektu na stronie NCN: https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?s=7641
Kierownik: prof. dr hab. Roman Wieruszewski
Wykonawcy: prof. dr hab. Zdzisław Kędzia, dr Katarzyna Sękowska-Kozłowska, dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, dr Anna Natalia Schulz, dr Grażyna Baranowska
Czas realizacji: 2013 – 2017
Projekt „Międzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych – Komentarz”
Celem projektu było opracowanie pierwszego w polskiej literaturze prawniczej kompleksowego komentarza do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Efektem projektu jest publikacja pod red. R. Wieruszewskiego wydana przez Wolters Kluwer w 2012 r.
MONOGRAFIA
Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz
Źródło finansowania: Komitet Badań Naukowych
Nr projektu: 1935/B/H03/2008/34
Kierownik: prof. dr hab. Roman Wieruszewski
Wykonawcy: prof. dr hab. Leszek Wiśniewski, dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, dr Katarzyna Sękowska-Kozłowska, dr Witold Sobczak
Czas realizacji: 2008 – 2012
